Kto może być objęty opieką paliatywną?

Opieka paliatywna ma na celu poprawę jakości życia zarówno samych chorych, cierpiących na zagrażającą życiu, postępującą chorobę, jak i ich rodzin. Działania podejmowane w ramach opieki paliatywnej mają zapobiegać cierpieniu, a jeśli już ono się pojawi, pomagać je znosić. Jednak tego typu opieka nie sprowadza się jedynie do procedur czysto medycznych; obejmuje również leczenie innych objawów somatycznych, a także pomoc w rozwiązywaniu problemów psychologicznych, socjalnych i duchowych.

Opieka paliatywna nie jest wyłącznie opieką nad pacjentem umierającym

Wbrew rozpowszechnionemu stereotypowi, medyczna opieka paliatywna nie jest wyłącznie opieką nad chorymi umierającymi. Obejmuje bowiem ona osoby, wymagające stałego, specjalistycznego leczenia długotrwałych skutków przewlekłych, nieuleczalnych chorób, takich jak: ból, duszność, wyniszczenie, obrzęki limfatyczne, odleżyny, zaparcie, świąd, zaburzenia depresyjno-lękowe i wiele innych. Można ją włączyć na dowolnym etapie ciężkiej choroby, co oznacza, że może być sprawowana równolegle z leczeniem na przykład onkologicznym, a nie jest rozpoczynana dopiero po jego zakończeniu. Opieka paliatywna będzie zatem skupiała się na leczeniu nie tyle samej choroby, ile jej ciężkich skutków. Wielu pacjentów ze zdiagnozowaną dotychczas nieuleczalną śmiertelną chorobą uzyskuje całkowitą remisję choroby, ale jej skutki w postaci przewlekłych objawów będą wymagały specjalistycznego leczenia paliatywnego. Często dotyczy ona jednak pacjentów w schyłkowym okresie nieuleczalnej choroby, dla których nie ma już możliwości przedłużenia życia. Nadrzędnym celem funkcjonowania naszego hospicjum jest więc maksymalne poprawienie jakości życia chorego, łagodzenie i zapobieganie cierpieniu.

Ważne jest wiedzieć, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, dostęp do opieki paliatywnej ograniczony jest do następujących chorób (z podaniem kodu ICD-10):

• C00-D48 Nowotwór złośliwy lub nowotwór o niepewnym rozpoznaniu
• B20-B24 Choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV)
• G09 Następstwa zapalnych chorób ośrodkowego układu nerwowego
• G10-G13 Układowe zaniki pierwotne zajmujące ośrodkowy układ nerwowy (stwardnienie boczne zanikowe)
• G35 Stwardnienie rozsiane
• I42-I43 Kardiomiopatia
• J96 Niewydolność oddechowa niesklasyfikowana gdzie indziej
• L89 Owrzodzenie odleżynowe (odleżyny III stopnia).

Tylko pacjenci z podanym na skierowaniu jednym z powyższych rozpoznań mogą być objęci opieką paliatywną, jeśli mają objawy wymagające leczenia.

Opieka paliatywna to także opieka nad rodziną chorego

Ciężka choroba bezpośrednio dotyka samego pacjenta, lecz pośrednio wywiera wpływ również na funkcjonowanie całej jego rodziny i bliskich, którzy często nie radzą sobie psychicznie z zaistniałą sytuacją. Dlatego opieką paliatywną obejmuje się również najbliższe otoczenie chorego i członków jego rodziny. Co więcej, nie kończy się ona z chwilą śmierci pacjenta, lecz trwa nadal w formie opieki psychologicznej nad osobami osieroconymi. Rodziny mogą liczyć na pomoc ze strony psychologów i wolontariuszy, dzielących się własnymi doświadczeniami przechodzenia przez okres choroby oraz umierania najbliższych.